Nancy Stuvel De Wijde Wereld In

Op een zondagavond kom ik in Barcelona aan en de volgende ochtend loop ik meteen de stad in, vol verwachting, want ik ben er weer en dit keer langer dan ooit. En zo kom ik op het plein voor de kathedraal terecht, waar, o wat gezellig, de befaamde kerstmarkt Fira de Santa Llúcia (de beschermheilige van modeontwerpers en blinden, met een eigen kapel in de kathedraal) staat te glitteren en glanzen. Ik loop wat heen en weer, bekijk de kerstspulletjes, zie de ongeïnteresseerde en chagrijnige gezichten van de verkopers en langzaamaan bekruipt me een gevoel van “wat doe ik hier, waarom loop ik alweer door deze stad, dat heb ik een half jaar geleden al gedaan, was dat niet genoeg?” De rest van de wandeling, door straten vol winkelende mensen met grote pakketten onder hun arm, maakt me ook niet blij, en een groot gevoel van vervreemding dreigt toe te slaan. De volgende dag pak ik het anders aan en loop naar zee. Een oase van rust. Iedereen vermaakt zich in winkels en op kerstmarkten, en een ha...

Op speciaal verzoek nog twee foto's van kakkende Bobo's: Zapatero, Sarkozy en Rajoy, de Spaanse oppositie-leider. Rajoy ziet eruit alsof 't hem niet lukt, maar ik verzeker jullie, hij heeft net zo'n mooie bolus geproduceerd als Zapatero (die hem dat niet in dank af zal nemen).

Wat is nou vreemder: een stokoude bisschop met een onhandig lange witte baard die zich door een schoor-steen moet wringen om kadootjes achter te laten, en dan weer terug naar boven, met ook nog een grote winterwortel in z’n hand? Of een tot leven gekomen boomstronk die, als ie maar genoeg te eten krijgt, kadootjes uitkakt?! Ja, dat laatste natuurlijk, al was het maar omdat we die bisschop al zo lang kennen. El Tió de Nadal heet hij (kerststronk). Hij wordt in huis gehaald, krijgt een gezicht, een petje op en een deken over zich heen, want anders heeft ie het koud, ook al is het dertig graden in huis, en voor z’n neus komt een schoteltje met koekjes, fruit en brood. Want als hij niet te eten krijgt, kan ie ook niet kakken, en dan komen er geen kadootjes. Een paar dagen lang wordt de tió lekker verwend, maar met kerstmis krijgt hij slaag. De kinderen slaan ‘m met stokken en zingen: Caga tió, caga turró (kak, tió, kak noga,) D’ametlles i pinyó, (amandele...

Bij F en P moet je 98 treden beklimmen, bij mij 111, maar dat verschil van 13 kan niet verklaren dat ik er bij mij drie keer zo lang over doe om boven te komen. Het zit ‘m in de hoogte en diepte van de treden. In dit oude huis in hartje Barcelona zijn de treden hoog en kort, zwoegen dus. Maar dan ben ik boven en stuit tegen een deurtje waarvan de bovenkant hoger is dan de balk ervoor. Bukken, en benen goed over een richeltje tillen. En dan zijn daar de laatste zeven treden. Weer een deurtje en ik sta op mijn terras. Een schots en scheef terras met een bouwseltje hier en daar, schoorstenen en een duizelingwekkende luchtkoker met ramen waar was uit hangt. Ik denk dat Gaudí hier z’n inspiratie vandaan heeft gehaald voor het dak van dat golvende huis La Pedrera. Alleen, híj heeft ontworpen, bij mij is het in elkaar geflanst. Om me heen een woud van satellietschotels en antennes, waarvan er bij de storm van een paar dagen geleden een aantal zijn geknakt. Niemand is komen klagen over verstoo...

In Luik had ik het meteen door, in Lyon niet. In beide gevallen was er sprake van tunnels door het hart van de stad. Zou dat het zijn geweest? Op het moment dat ik in Luik naar links ging, zag ik dat ik naar rechts had gemoeten. Na drie kwartier door grauwe straten en 25 keer de Maas oversteken, vertelde een lieve oude man me hoe ik wél moest rijden. Ik ken Luik heel goed nu, maar of ik dit kan herhalen, betwijfel ik. In Lyon had ik pas door dat het fout was toen ik opeens in een gewone overvolle straat meedeed met de rijen zich traag voortbewegende auto’s. Bij één van de vele stoplichtmomenten stoorde ik wreed het handenvrijende oudere stel in de auto naast me en riep vertwijfeld naar hen of ze mij de goeie richting konden aangeven. In de volgende tien kilometer ontwikkelde zich een hechte band tussen ons en stapten we zelfs uit de auto om het laatste traject te bespreken dat ik in m’n eentje zou moeten afleggen. Hoe kwam het dat ik op zo’n bekende route toch twee keer de mist in was ...

‘Happy birthday, mr. President’, zei ik, een jaar voordat Marilyn Monroe dat tegen háár president zou zeggen. Zij feliciteerde president Kennedy, ik oud-president van de Verenigde Staten Harry Truman, want hij was die dag, 8 mei 1961, 77 jaar geworden. We bezochten hem in de Harry Truman Library in zijn woonplaats Independence, Missouri. Niet zomaar een bezoek, zou je zeggen. Maar ik was 18 en enigszins politiek onbenullig. En zo kon ik de ontmoeting met deze man niet op de juiste waarde schatten. Ik woonde, net als m’n medebezoekers, een jaar bij een gezin in Amerika en ging naar highschool. Drie presidenten van Amerika heb ik in die periode gezien: Nixon, Kennedy en Truman. Nixon zag ik op zo’n Amerikaanse verkiezingsbijeenkomst vol spandoeken, vlaggen en ballonnen. Kennedy ontving ons op het Witte Huis, op hem waren we collectief verliefd. En Truman mochten we dus feliciteren met zijn verjaardag. Een hele eer en we vonden het ook wel spannend. Maar hij was een beetje 'n saaie m...

Hij hing aan de arm van zijn moeder en jengelde. Het tweetal liep voor me uit op de Encants, de grote vlooienmarkt in Barcelona. Het was warm en de zon stak. Reden genoeg om te jengelen. Bovendien was het bijna etenstijd en het jongetje was een dik jongetje en had vast heel veel zin in patatas bravas. Ik liep er achteraan met mijn fiets aan de hand en werd een beetje ongeduldig, want het jongetje trok zijn moeder alle kanten op en zorgde zo voor een kleine opstopping. Terwijl ik hen passeerde, zag ik dat het jongetje een oude-mannetjes-gezicht had. Nog een reden om te jengelen, want wat moet zo’n gezicht met zo’n lijf, of andersom. Het bewegelijke jongetje kwam met zijn hand tegen mijn fiets. “Perdone señora”, zei hij schuldbewust, “ik deed het niet expres.” Ik glimlachte naar hem, maar nog voordat ik kon gebaren dat ik het niet erg vond, had hij dat al aan mijn gezicht gezien. En instant draaide hij de rollen om. “U moet beter uitkijken, hoor,” zei hij. Het jongetje was het oude mann...

Oefeningen voor de Christen Ik heb het geprobeerd, echt, maar het lukt niet. In dit boekje uit 1935 (“Manna voor de Christen”), dat ik voor 2 euro op de antiekmarkt bij de kathedraal van Barcelona heb gekocht, staat precies hoe ik vroom moet worden. Maar dan ben ik van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat bezig met bidden, en dan blijft er geen tijd over om mijn Goede Werken te verrichten. Ik hoop dat het Celeste Noales, de vorige eigenares, wel gelukt is. Haar naam heeft haar vast geholpen. ’s Ochtends : Bij het ontwaken moet je het kruisteken ! maken en zeggen: Bevrijd ons Heer ! onze God door het heilig kruis ! van onze ! vijanden. In de Naam van de Vader, de Zoon, en ! de Heilige Geest, Amen, Jezus. Daarna moet je zeggen: Jezus, Jozef en Maria, ik geef U mijn hart en mijn ziel. Na het opstaan en aankleden, moet je knielen en zeggen: God mijn Heer, in wie ik geloof en hoop, ik aanbid U en houd van U met heel mijn hart. Ik dank U omdat U mij gevoed en verlost heeft, christen gemaa...

Ik wilde nog zoveel schrijven, maar het lukt niet, want ik loop met een raar gevoel rond. Ik ga bijna terug en dat is zo onwerkelijk. Juist als ik steeds meer begin te settelen, moet ik weg. Er is veel dat ik ga missen. Vooral wat ik allemaal tegen kom zo tussen vijf en half negen, de uren dat ik vaak door de stad banjer. En ik had willen schrijven over: .. de ontelbare bankjes die overal staan en die altijd vol zitten met mensen. Vooral met ouderen, daar zie je er veel meer van dan in Nederland. Het is een goed land voor oude mensen, tenminste, ze komen hier hun huis uit, hoeven niet te vereenzamen. .. de man van het winkeltje waar ik om de paar dagen een bos geurende munt koop voor de thee. Hij komt uit Bangladesh en noemt me ‘vriendin’ omdat hij me nu kent. .. de man met de drie honden, die zich vlak bij mijn huis in een inham van een gebouw heeft geïnstalleerd, op grote stukken karton. .. al die Pakistanen die overal staan te hangen, want op straat is tenminste wat te zien. .. mijn...

“Nee, ik kan nu niet komen, ik ben bij een chinees”, zei het meisje in haar mobieltje. In Nederland zouden we onmiddellijk weten dat ze bij de chinees zat te eten, of dat ze er zat te wachten op de bak eten die ze had besteld om mee naar huis te nemen. Maar het meisje was in een Bazar. Daar zijn er in Barcelona honderden van. Het zijn de opvolgers van de ‘Todo a cien’ (Alles voor honderd pesetas), die door Chinezen zijn overgenomen. Een Bazar is zoiets als onze vroegere Winkel van Sinkel. Hoe ging dat versje ook al weer? “In de winkel van Sinkel is alles te koop / potten en pannen / mosterd en stroop / hoeden en petten / en damescorsetten / drop om te snoepen / en pillen om te poepen”. De damescorsetten en de pillen om te poepen waren altijd het spannendst om te zeggen, als elfjarige. Damescorsetten heb ik nog niet bij de chinees gezien, maar wel tandenstokers, glazen, opschrijfboekjes, ovenschalen, boodschappentrolleys, schroevendraaiers, keukengerei, broeken, rokken, bloesjes, schoen...

Ik ben aan het oefenen in rechtdoor lopen. Op straat wel te verstaan. Dat doe ik om me aan te passen. Want hier in Barcelona loopt op de stoep iederéén in een rechte lijn, behalve ik. Ik ben altijd degeen die bij tegenliggers al 4 meter van tevoren uitwijkt zodat er geen botsing plaatsvindt. In Nederland gebeurt het ook wel dat de anderen niet uitwijken, maar in Barcelona weten ze helemaal niet wat plaatsmaken voor een ander is. Als je niet oppast, lopen ze dwars door je heen. Inmiddels weet ik hoe ik het aan moet pakken: gewoon niet kijken. Als je kijkt, ben je verloren, want dan erken je het bestaan van de ander, en dat is het begin van het einde. Nee, je moet gewoon weten waar je naar toe gaat, en dan vervolgens druk bezig zijn, met naar rechts of naar links kijken, beslist niet vooruit. En vooral niet vergeten dat je récht hebt op dat stuk stoep. Ik moet zeggen, ik krijg de smaak te pakken. Nou ben ik op straat tegelijkertijd aan het oefenen met het lopen in bochtjes. Bochtjes om d...

Je kon op de Ramblas over de koppen lopen. Op gewone dagen is het al bijna niet leuk meer om de populairste route van Barcelona te nemen, door alle toeristen en menselijke standbeelden, maar op deze maandag was er geen doorkomen aan. En dat was allemaal de schuld van Sant Jordi. Want het was 23 april en dat is nou eenmaal zijn dag. Sint Joris, de beschermheilige van Cataluña. En van Engeland. En van Ridderkerk. De vrome christenridder die de draak versloeg omdat die een stad bedreigde. De draak had alle schapen al opgevroten en zou nu aan de inwoners beginnen, met als eerste de koningsdochter. De koning, ten einde raad, beloofde natuurlijk de hand van zijn dochter aan degene die de draak zou doden. En daar kwam Sant Jordi aangalopperen en stak met z’n zwaard de draak dood. Er werd alleen niet getrouwd, want Jordi wilde alleen maar mensen bekeren tot het christendom. Helaas duurt vroom niet altijd het langst. Jordi werd niet lang daarna elders gevangen genomen en hij stierf een akelige ...

Vandaag een Spaans plaatje. Het is van mijn keukenmuur. Links zie je een kalenderfoto van ‘castellers’ van boven genomen, zoals je ze zelf nooit kunt zien. Vanaf half april verschijnen ze bij alle grotere buurtfeesten. Het is een hele belevenis om vlak voor je neus zo´n menselijke toren te zien ontstaan en soms is het zo enerverend dat je het bijna niet kan aanzien. Laatst waren ze op het Festa Major van de wijk Sagrada Familia. Drie verschillende castellers-verenigingen zouden hun torens bouwen, met als achtergrond dat ongelooflijke bouwwerk van Gaudí. Alle toeristen die op de kerk afkwamen verdwenen bijna in de menigte buurtbewoners. Die stonden in groepjes, met kinderen in wagentjes of op de schouders, gezellig te kouten. Dan klinkt er opeens een fluitje en gaat het beginnen. De basis wordt gezet, kring om kring om kring, de armen stevig om elkaar heen en aan elkaar vast. En dan hup, een verdieping erop, van drie of vier man (en/of vrouw). Die laag is ook erg belangrijk; als het nie...

Voordat het morgen weer een nieuw feest is, Sant Jordi, moet ik toch eerst vertellen over de Semana Santa, de Goede Week, van alweer twee weken geleden. Wat me nog het meest daarvan is bijgebleven, is de man die er huilend rondliep. Maar nu ga ik te snel, hij moet nog even wachten. Als je het over Semana Santa hebt, denk je vooral aan het zuiden van Spanje, aan Andalucía. Ik in ieder geval wel, want mijn eerste kennismaking met Spanje was in 1963, in Málaga, tijdens Semana Santa. Ik had geen idee wat ons te wachten stond, toen 2 Malagueño snotneusjes, kleinzonen van een docente van onze kursus, Kitty (studiegenote/vriendin) en mij bij de hand namen en met ons door de menigten laveerden, van straat naar straat, van beeldengroep naar beeldengroep. We keken onze ogen uit. En tot op de dag van vandaag hoor en zie ik nog de man die vanaf een balkonnetje de Heilige Maagd Maria toezong. Dat deed hij met een saeta. Een saeta is een pijl, maar het is ook een geïmproviseerd flamenco-lied dat tij...

Als je in sommige Barcelonese wijken omhoog kijkt, zie je meer fietsen dan beneden op straat. Ze staan op de balkons. Niet dat die groot genoeg zijn om je rondjes er op te rijden, maar de fietsen worden er gestald omdat ze op straat een te grote kans lopen gesloopt te worden. Vooral zadels zijn gewild. Die zijn dan ook meestal met een slot vastgezet aan de bagagedrager. Niet alle appartementenblokken hebben een lift, en de fietsen worden daar dus dagelijks vele trappen op gesjouwd. Door Floor en Peter bijvoorbeeld, die wonen op de vijfde verdieping, en dat zijn negen (korte) trappen. Natuurlijk heb ik ook mijn fiets meegenomen, de lichtste van de twee die ik heb. Omdat ik op de vierde verdieping zou gaan wonen, dacht ik dat ik het sjouwen wel aan zou kunnen. Maar ik wist nog niet dat het trapgat, waaromheen de trap zich in een vierkant omhoog werkt, te klein zou zijn voor soepel sjouwen. Peter kreeg het gelukkig wel gedaan, maar nu staat de fiets dus ongebruikt in het gangetje. (tot za...

Lieve kindertjes, vandaag wil ik jullie vertellen hoe wij catalanen zeggen hoe laat het is, klokkijken heet dat. Het is een leuk spelletje, maar wel een beetje ingewikkeld. Dat moet ook, want makkelijke spelletjes worden al gauw heel saai en dan wil je ze niet meer spelen. En dat zou jammer zijn, vinden jullie ook niet? Goed, zitten jullie allemaal recht? Armen over elkaar? Dan kunnen we beginnen. Onze klok is rond, kijk maar op het bord. En we verdelen hem in vieren, net als een appel. En ieder deel noemen we een kwart. Nou, dat is nog niet moeilijk, he? Eigenlijk net zoals bij jullie. Maar als jullie zeggen dat het kwart over 2 is, dan zeggen wij, want wij kijken erg vooruit, dat het 'een kwart van 3' is. Leuk he! En als jullie zeggen dat het half 3 is, zeggen wij 'twee kwart van 3'. En daarna natuurlijk 'drie kwart van 3'. Maar, de grote wijzer staat er natuurlijk ook wel 's tussenin. En dan zeggen we bijvoorbeeld 'een half kwart van 3'. Hoe laat ...

Sinds ik gisteren (zaterdag 10.3) op een klein krukje voor m'n open 'balkon'deuren in het zonnetje heb zitten lezen, daarna de avenida op en af heb gelopen voor een inventarisatie van winkeltjes en eethuisjes, en sinds ik vanochtend m'n zondagskrant (3 kilo papier) heb gekocht als een echte barcelonees, gaat deze buurt al een beetje als 'mijn' buurt voelen. En dat is best snel. Maar het was ook wel nodig, want de eerste paar dagen liep ik erg onthand rond en was ik nog niet in 'mijn' Barcelona. Mijn Barcelona is de wijk van de Sagrada Familia, waar dochter Floor woont, waar de straten breed zijn, de huizenblokken groot en massief, de huizen aan de overkant prettig ver weg, en vrijwel iedereen spaans(talig). Ik voel me er thuis; ik hoor er, zegt Floor. Nu zit ik in El Raval, achter de Ramblas, en in dit stuk zijn de straatjes smal, de huizen hoog en verwaarloosd, de overburen bijna aan te raken, en is de voertaal 'pakistaans'. Om de hoek is een ha...

Kort geleden kon ik een oudere dame die me de weg vroeg, niet zeggen waar de kapel van de Engelen was, en nu stond ik er opeens middenin. Dat kwam doordat ik er langs liep, zonder te weten dat het die kapel was, en een meneer in museum-uniform uitnodigend de deur voor me openhield. En toen besefte ik dat de plek waarnaar de dame had gevraagd, slechts twintig meter verderop stond. Door de deur heen klonk gezang, ongetwijfeld uit de Renaissance, en ook dit keer voelde ik de betovering van muziek die je op straat in het voorbijgaan uit een huis of gebouw hoort klinken. Ik kan dan niet doorlopen, ik moet blijven luisteren. Maar nu mocht ik zelfs naar binnen. Een lege kapel, opgetrokken uit grote brokken lichte steen. Helemaal kaal, waardoor de sobere kracht extra voelbaar werd. Maar waar ik een groot koor verwachtte, zag ik alleen wat bezoekers op twee bankjes en een paar die rondwandelden. Waar waren de zangers? En toen pas zag ik de luidsprekers die in een ovaal om de bezoekers heen ston...